عالی‌ترین نهاد قضایی سازمان ملل امروز جمعه ۲۶ ژانویه اعلام کرد که اسرائیل باید از هرگونه تحریک احتمالی به «نسل کشی» جلوگیری کند. دیوان بین المللی دادگستری که مقر آن در لاهه است، اعلام کرد که اسرائیل باید «تمام اقداماتی که در توان دارد برای جلوگیری و مجازات تحریک مستقیم و عمومی برای ارتکاب نسل کشی» را اتخاذ کند.
دیوان بین‌المللی دادگستری:
اسرائیل باید از هرگونه اقدام احتمالی مربوط به «نسل‌کشی» در غزه جلوگیری کند
ژوهانسبورگ با استقبال از رای امروز دادگاه لاهه، آن را یک «پیروزی قاطع» برای حقوق بین‌الملل و «گامی مهم در تلاش برای عدالت برای مردم فلسطین» ارزیابی کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، دیوان بین‌المللی دادگستری اعلام کرد که اسرائیل باید از اقدامات نسل کشی در غزه جلوگیری کند و رسیدن کمک‌های بشردوستانه «ضروری فوری» را به سرزمین‌های محاصره شده تسهیل کند.
درحالی که عملیات نظامی اسرائیل در نوار غزه به شدت ادامه دارد، دادگاه عالی سازمان ملل از اسرائیل خواست از هرگونه اقدام احتمالی نسل‌کشی در این منطقه خودداری کند. این نهاد اما دستوری درباره آتش‌بس صادر نکرد.
گفتنی است که دیوان بین‌المللی دادگستری، در این مرحله در مورد اینکه آیا اسرائیل واقعاً در غزه مرتکب نسل‌کشی شده است یا خیر اظهار نظر نکرد. روند رسیدگی و صدور رای در این باره چندین سال طول خواهد کشید.
اما دادگاه به اسرائیل هشدار داد که تمام اقدامات لازم را برای جلوگیری از«اقداماتی که ممکن است تحت کنوانسیون نسل‌کشی سازمان ملل متحد قرار گیرند، اتخاذ کند».
این دادگاه همچنین گفت که اسرائیل باید از هرگونه تحریک در راستای نسل‌کشی «جلوگیری» و آن را «مجازات» کند.
این شکایت توسط آفریقای حنوبی علیه اسرائیل طرح شده است. آفریقای جنوبی در این شکایت اسرائیل را به اقدامات «نسل‌کشی در غزه متهم کرده و هدف این کشور را «نابودی بخش قابل توجهی از گروه ملی، نژادی و قومی فلسطین» ارزیابی کرده است.
واکنش‌ها به تصمیم دیوان
به دنبال اظهار نظر دیوان بین‌المللی دادگستری در موضوع شکایت آفریقای جنوبی از اسرائیل در ارتباط با «نسل‌کشی» در نوار غزه، ژوهانسبورگ با استقبال از رای امروز دادگاه لاهه، آن را یک «پیروزی قاطع» برای حقوق بین‌الملل و «گامی مهم در تلاش برای عدالت برای مردم فلسطین» ارزیابی کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در واکنش به این خبر، در بیانیه‌ای ویدئویی گفت: «اتهام نسل کشی علیه اسرائیل نه تنها دروغ است، بلکه ظالمانه است و مردم شریف در همه جا باید آن را رد کنند».
اسرائیل این پرونده را «داستانی به شدت تحریف شده» می‌داند و آن را مورد قبول نمی‌داند. تل‌آویو می‌گوید اگر اقدامات نسل‌کشی انجام شده باشد، در جریان حملات هفتم اکتبر حماس علیه اسرائیل انجام شده است.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، تال بکر، وکیل ارشد اسرائیل گفت: «آنچه اسرائیل با عملیات در غزه به دنبال آن است، نابود کردن مردم نیست، بلکه محافظت از مردم است». مردمی که به گفته وی در جبهه‌های مختلف مورد حمله قرار می‌گیرند.
تشکیلات خودگردان فلسطین در واکنش به تصمیم دیوان بین‌المللی دادگستری اعلام کرد که این نشان می‌دهد که «هیچ دولتی فراتر از قانون نیست». ریاض المالکی، وزیر امور خارجهاین تشکیلات در بیانیه‌ای ویدیویی گفت: «دستور دیوان بین المللی دادگستری یادآوری مهمی است که هیچ دولتی فراتر از قانون نیست.» او افزود که کشورها اکنون تعهد قانونی واضحی برای پایان دادن به «جنگ نسل‌کشی اسرائیل» علیه مردم فلسطین در نوار غزه دارند.
حماس نیز امروز جمعه با انتشار بیانیه‌ای به رای دادگاه لاهه واکنش نشان داد. این جنبش فلسطینی تصمیم دیوان بین‌المللی دادگستری را «یک تحول مهم» دانست که به «انزوای اسرائیل» و «محکوم کردن جنایات آن» در نوار غزه کمک می‌کند.
اسپانیا که در ماه‌های گذشته یکی از انتقادی ترین مواضع را در اروپا نسبت به اسرائیل داشته است، روز جمعه از تصمیم دیوان بین المللی دادگستری استقبال کرد. پدرو سانچز، نخست وزیر سوسیالیست اسپانیا در پیامی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد، گفت: «ما از تصمیم دیوان بین المللی دادگستری استقبال می کنیم و از طرفین می خواهیم که اقدامات موقتی را که حکم صادر کرده اعمال کنند».
نتیجه ملموس این رای چه خواهد بود؟
اگرچه احکام دیوان بین‌المللی دادگستری از نظر قانونی الزام آور است، اما هیچ ساز و کاری برای اجرای آن‌ها وجود ندارد. به دلیل نیودن همین ضمانت اجرایی، احکام این دادگاه گاهی اوقات کاملاً نادیده گرفته می شود. مثلا این دادگاه در گذشته به روسیه دستور داده است تا تهاجم خود به اوکراین را متوقف کند.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیراسرائیل پیش از این گفته بود بود که اسرائیل از هیچ حکمی حتی رای دادگاه لاهه پیروی نمی‌کند. او همچنین گفته بود که «هیچ کس ما را متوقف نخواهد کرد».
اما کارشناسان بر این باورند که جدای از تأثیر نمادین قابل توجه این حکم، رای این نهاد قضایی سازمان ملل می‌تواند عواقب ملموسی در میدان داشته باشد. خبرگزاری فرانسه به نقل از جولیت مک‌اینتایر، کارشناس حقوق بین‌الملل از دانشگاه استرالیای جنوبی، نوشته است که این موضوع تداوم حمایت از اسرائیل را برای سایر کشورها سخت‌تر می‌کند.
وی افزود: «کشورها ممکن است برای جلوگیری از این امر، حمایت نظامی یا سایر حمایت‌های خود از اسرائیل را لغو کنند.»
منبع : ار اف آی
