بند زنانِ اوین که ماهها است برای کارزار «نه به اعدام» دست به فعالیتهای اعتراضی زده است پس از اعدام رضا رسایی نیز صحنه اعتراض شد. اما اعتراض زنان زندانی با حمله نیروهای امنیتی زندان مواجه شده و گزارشها از ضرب و جرح زنان زندانی در این بند خبر دادند.
ابراز نگرانی شدید کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل از موج اعدام در ایران
بیبیسی: ولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل «به شدت» نسبت به گزارشها از اعدام ۲۹ نفر در دو روز گذشته در ایران ابراز نگرانی کرده است.
لیز تروسل، سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل هم گفته است: «این رقم نشاندهنده تعداد بسیار نگران کننده اعدام در چنین مدت کوتاهی است.»
هر چند سازمان ملل متحد گفته که نمیتواند شمار این اعدامها را به طور مستقل تایید کند، اما خانم تروسل گفته است که براساس اعدامهای گزارش شده تعداد کل این اعدامها در سال جاری به دست کم «۳۴۵» مورد رسیده که شامل اعدام «۱۵ زن» میشود.
سازمان حقوق بشر ایران که در نروژ مستقر است، روز چهارشنبه (۷ اوت/۱۷ مرداد) در گزارشی اعلام کرد که «۲۹ مرد از جمله دو تبعه افغانستان و یک اقلیت قومی بلوچ به اتهام قتل و جرایم مرتبط با مواد مخدر در زندان قزلحصار کرج اعدام شدند.»
این سازمان حقوق بشری همچنین گفته است که از زمان انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس جمهور جدید در ماه ژوئیه حداقل «۸۷ نفر» در زندانهای ایران اعدام شدهاند.
سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل گفته است که این مسئله به ویژه از این جهت نگران کننده است که جرم اکثریت کسانی که در این مدت اعدام شدهاند مرتبط با جرایم مواد مخدر بوده و اقلیتهایی از جمله کردها، عربها و بلوچها هم به طور نامتناسبی با این اعدامها مواجه شدهاند.
لیز تروسل افزوده: «اعمال مجازات اعدام برای جرایمی که قتل عمد را شامل نمیشود با معیارهای بین المللی حقوق بشر ناسازگار است.»
این نخستین بار نیست که مقامات حقوق بشری نسبت به افزایش شمار اعدام شدگان در ایران ابراز نگرانی میکنند.
گزارش از تایید شش حکم اعدام در دیوان عالی
هرانا، که اخبار حقوق بشری را دنبال میکند، از تایید حکم اعدام شش زندانی دیگر در دیوان عالی کشور خبر داده است.
براساس این گزارش حکم اعدام مالک علی فدایی نسب، فرهاد شاکری، عیسی عبدمحمدی، عبدالحکیم عظیم گرگیج، عبدالرحمن گرگیج و تاج محمد خرمالی از زندانیان سیاسی محبوس در زندان وکیل آباد در مشهد تایید شده است.
براساس گزارش هرانا این زندانیان در اوایل مرداد سال گذشته در شعبه چهارم دادگاه انقلاب مشهد پس از محاکمه مجدد در یک پرونده مشترک به اتهام «بغی» از طریق عضویت در گروه سلفی «حزب الفرقان» و عضویت در «جبهه همبستگی ملی اهل سنت ایران» به اعدام محکوم شدند.
«حمله تنفسی نرگس محمدی» در پی حمله ماموران به اعتراض بند زنان اوین
رضا رسایی زندانی سیاسی کرد و از بازداشتشدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ از جمله زندانیانی بود که در هفته جاری و سه روز پیش (۱۶مرداد)، «بدون اطلاع خانواده و وکیل و حق انجام آخرین ملاقات» در زندان دیزلآباد کرمانشاه اعدام شد.
این زندانی ۳۴ ساله که از اقلیت یارسان هم بود روز سوم آذر ۱۴۰۱ به اتهام قتل نادر بیرامی، رئیس اطلاعات سپاه شهرستان صحنه بازداشت شده بود.
آقای رسایی مکررا این اتهام را تکذیب کرده بود و در محاکمهاش گفته بود از او با «شکنجه و بدرفتاری» اعتراف «اجباری» گرفته شده اما دیوان عالی حکومت ایران آن اعترافات را به عنوان «شواهد» پذیرفت.
بند زنانِ اوین که ماهها است برای کارزار «نه به اعدام» دست به فعالیتهای اعتراضی زده است پس از اعدام رضا رسایی نیز صحنه اعتراض شد. اما اعتراض زنان زندانی با حمله نیروهای امنیتی زندان مواجه شده و گزارشها از ضرب و جرح زنان زندانی در این بند خبر دادند.
خانواده نرگس محمدی، زندانی سیاسی برنده جایزه نوبل صلح، هم در بیانیهای که روز گذشته (۱۸ مرداد/ ۸ اوت) منتشر شده با اشاره به برخورد خشن با زنان زندانی گفتهاند: « اعتراضِ زندانیان به اعدامِ رضا رسایی منجر به حمله نیروهای امنیتِی زندان و نهادهای امنیتی مستقر در اوین و حضورِ گسترده نیروهای یگان نظامی زندان شده ب. در این حین دستور ضرب و شتم و حمله به زنان داده میشود و تعدادی از زنان که در صفِ مقابلِ نیروهای امنیتی ایستاده بودند، به شدت مورد ضرب و شتم قرار میگیرند. درگیری تا جایی پیش میرود که تعدادی از زندانیان آسیب جسمی میبینند و تعدادی نیز دچار حمله عصبی میشوند.»
در بخشی دیگر از این بیانیه گفته شده: «نرگس پس از چند ضربه مشتی که از سوی مردان نهادهای نظامی و امنیتی به قفسهی سینهی او وارد میشود، دچار حمله تنفسی و درد در ناحیهی سینه میشود و در حیاطِ زندان روی زمین میافتد.»
براساس این بیانیه به دلیل شرایط امنیتی ایجاد شده «هیچ اقدامی برای انتقال او به بهداریِ زندان یا بیمارستان انجام نمیدهند. پزشکِ زندان وارد بند میشود و نرگس اعلام میکند، در اعتراض به ضرب و شتم شکایت خواهد کرد.»
نگرانی از حکم اعدام برای فعالان مدنی
صدور حکم اعدام برای شریفه محمدی و پخشان عزیزی، دو فعال مدنی زن در ایران هم در روزهای گذشته بازتاب گستردهای در فضای اجتماعی و سیاسی داشته است.
این دو زندانی سیاسی به اتهام «بغی» به اعدام محکوم شدند که در قانون مجازات اسلامی ایران به معنای قیام مسلحانه علیه حکومت اسلامی است.
پخشان عزیزی، روز ١٣ مرداد ماه ۱۴۰۲ بازداشت شد. مدتی در بازداشتگاه اداره اطلاعات بود و بعد به بند زنان زندان اوین منتقل شد. نهادهای حقوق بشری گفتهاند که پخشان عزیزی زیر شکنجه و فشارهای مقامات امنیتی قرار گرفته تا مجبور به اعتراف اجباری شود.
گزارش مشابهی نیز درباره شریفه محمدی منتشر شده است.
کمپین دفاع از شریفه محمدی گزارش داد که این فعال صنفی و کارگری که به اعدام محکوم شده است، «ساعتها تحت شکنجه روحی و بازجویی و تهدید و تحقیر قرار گرفته تا علیه خودش، فعالیتهایش و تشکیلات مستقل کارگری اعتراف اجباری کند.»
حکومت جمهوری اسلامی ایران از زمان تاسیس تا کنون هزاران نفر را اعدام کرده است، که این شامل اعدام هزاران زندانی سیاسی نیز میشود، به ویژه در دهه ۱۳۶۰.
در سالهای اخیر نیز چندین معترض که در اعتراضات سراسری شرکت داشتند، اعدام شدهاند.
هم اکنون نیز چندین زندانی سیاسی و فعال کارگری و حقوق زنان نیز زیر حکم اعدام هستند. این به جز انبوهی از زندانیان مرتبط با جرایم مواد مخدر و قتل است که با مجازات مرگ مواجهند.
سازمان عفو بینالملل در تازهترین گزارش سالانه خود درباره مجازات اعدام در جهان، از افزایش چشمگیر موارد اعدام در ایران خبر داده و گفته است که نزدیک به ۷۵ درصد از کل اعدامهای ثبتشده در جهان در سال ۲۰۲۳، در ایران انجام شده است.
براساس آمار منتشر شده توسط سازمانهای حقوق بشری، در سال ۲۰۲۳ «۴۷۱ نفر» به جرمهای مختلف در زندان قزلحصار اعدام شدهاند که نسبت به سال ۲۰۲۲ حدود «۸۴ درصد» افزایش داشته است.
