در حالی کە سیاست‌مداران غربی در مورد خواست ایران برای بازگشت بە برجام گمانه‌زنی می‌کنند، رئیس آژانس انرژی اتمی، با اشارە بە غنی‌سازی ۶٠ درصدی ایران گفتە “کشوری کە اهداف نظامی ندارد، تا این سطح غنی‌سازی نمی‌کند.”
دويچه وله : رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصاحبه‌ای با روزنامه اسپانیایی “ال پایس” کە روز جمعه ۳۱ تیر (۲۲ ژوئیه) منتشر شدە است، نسبت بە “سطح نظارت محدود” بر برنامە هستەای ایران، ابراز نگرانی کردە است.
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشارە بە سطح غنی‌سازی ۶٠ درصدی کە ایران در حال حاضر اقدام به آن می‌کند، گفتە است: “این بدان معنا نیست که ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای است. اما کشوری که اهداف نظامی ندارد، اقدام به غنی‌سازی ۶٠ درصدی نمی‌کند.”
سازمان انرژی اتمی ایران روز ۱۸ خرداد با صدور بیانیه‌ای از قطع فعالیت تعدادی از دوربین‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داده بود. این موضوع واکنش‌های تند غرب را به دنبال داشت.
رافائل گروسی، در بخشی دیگر از سخنانش گفتە کە پس از خروج یک‌جانبه دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در سال ٢٠١٨ از برجام، “ایران هم به تدریج و به مرور از برخی تعهدایش دست کشیدە است”. او همچنین گفتە کە جمهوری اسلامی فراتر از سال ٢٠١۵ در حوزە هستەای به “پیشرفت کمی و کیفی” دست یافتە است.
گروسی در ادامه بازگشت بە برجام را به یک پازل تشبیه می‌کند و می‌گوید: «بازسازی این پازل غیرممکن نیست اما کاری بسیار پیچیده است و شاید توافقات خاص نیاز داشته باشد.»
تردید غرب از عزم سازش جمهوری اسلامی
این گفتە‌های رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی صورت می‌پذیرد کە روز گذشتە ریچارد مور، رئیس سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا (SIS)، در کنفرانس امنیتی سازمان غیردولتی “اسپن” در ایالات متحده آمریکا گفتە بود: «من فکر نمی‌کنم که رهبر ایران به دنبال توافق باشد.»
با توجه به اینکه سیاست‌مداران غربی پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران را در رابطه با برنامه هسته‌ای، فراتر از محدودیت‌های برجام توصیف می‌کنند، نگرانند کە بازگشت به توافق “برجام” برای مهار دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای کافی نباشد.
همچنین بعد از آغاز تجاوز نظامی روسیه بە اوکراین، گمانەزنی می‌شد کە روسیه، در زمینه بازگشت بە برجام کارشکنی کند.
اما رئیس سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا در این‌بارە گفتە است :” فکر نمی‌کنم که روس‌ها و چینی‌ها مانعی بر سر راه توافق به وجود بیاورند. اما فکر نمی‌کنم ایرانی‌ها به دنبالش باشند.”
در همین حال ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در یک کنفرانس خبری تاکید کردە که “بی‌تصمیمی آمریکای عهد شکن مهمترین مانع رسیدن به توافق است”.
نگرانی‌های غرب از کاهش سطح نظارت و پیشرفت‌های ایران در حوزە هستەای در حالی است کە محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، روز گذشتە با اشارە بە نیروگاه اتمی بوشهر عنوان کردە بود کە برنامه‌های اجرایی واحد‌های ۲ و ۳ بوشهر شتاب گرفته است. او همچنین از آغاز طرح‌های توسعه پروژه خنداب (اراک) خبر دادە بود.
میان آمریکا و ایران بر سر بسیاری از موضوعات هنوز اختلاف‌نظر وجود دارد. ضمانت‌های مربوط به عدم تکرار خروج آمریکا از برجام و به ویژه حذف یا ماندن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی ایالات متحده از جمله این اختلاف نظرهاست.
جو بایدن در سفر به خاورمیانه صراحتا اعلام کرد که سپاه پاسداران را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج نخواهد کرد حتی اگر مذاکرات برجام شکست بخورد.
رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه با کانال ۱۲ تلویزیون اسرائيل در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا حاضر است در این رابطه از “زور” استفاده کند، پاسخ مثبت داد و گفت: «اگر این آخرین راه‌حل باشد».
