گروه‌های فلسطینی رقیب، فتح و حماس، با میانجی‌گری چین توافقنامهای را برای پایان دادن به اختلافات و “تشکیل دولت آشتی ملی” پس از پایان جنگ در غزه به امضا رساندند.
توافق فتح و حماس با میانجی‌گری چین برای پایان اختلافات
دويچه‌وله: گروه‌های فلسطینی فتح و حماس با میانجی‌گری چین، توافقنامهای برای “اداره غزه پس از پایان جنگ” در این منطقه امضا کردند.
این توافق پس از آن حاصل شد که موسی ابومرزوق، نماینده ارشد حماس و محمود عالول، عضو کمیته مرکزی فتح با میانجی‌گری چین به مدت سه روز در پکن با یکدیگر مذاکره کردند. پکن از روز ۳۱ تیرماه میزبان سران فتح و حماس و همچنین ۱۲ گروه فلسطینی دیگر بود.
آنگونه که رسانه‌های دولتی در چین گزارش داده‌اند رهبران دو گروه فتح و حماس با وانگ یی، وزیر خارجه این کشور دیدار کردند.
در همین زمینه، وانگ یی “تشکیل یک دولت آشتی ملی موقت در غزه پس از جنگ” را بارزترین نکته توافق به‌دست‌آمده دانست.
او تصریح کرد که اگرچه آشتی یک موضوع داخلی برای فلسطینیان است اما این امر بدون حمایت جامعه بین‌المللی محقق نمی‌شود.
وزیر خارجه چین افزود که کشورش مایل است “نقش سازنده‌ای در حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه ایفا کند”.
وانگ گفت که پکن خواستار “آتش‌بس جامع و پایدار” و به رسمیت شناختن کامل کشور فلسطینی در سازمان ملل است.
این البته نخستین بار نیست که یک کشور برای ایجاد توافق میان حماس و فتح یا دست‌کم کاهش تنش میان این دو گروه دست به اقدام میانجی‌گرانه‌ای می‌زند. کوشش‌های پیشین کشورهایی همچون روسیه، ترکیه و عربستان در این زمینه به جایی نرسیده بود.
گروه اسلامگرای حماس در سال ۲۰۰۷ کنترل نوار غزه را پس از نبردی سخت با نیروهای فتح به دست گرفت.
جنبش آزادیبخش ملی فلسطین، فتح، کنترل اداری بخش کرانه باختری تحت اشغال اسرائیل را از طریق تشکیلات خودگردان فلسطینی برعهده دارد.
“توافقنامهای برای وحدت ملی“
موسی ابومرزوق، نماینده ارشد حماس پس از امضای این توافق‌نامه گفت: «امروز ما توافقنامهای را برای وحدت ملی امضا می‌کنیم و می‌گوییم که راه تکمیل آن وحدت ملی است. ما به وحدت ملی متعهد هستیم و همه را به آن دعوت می کنیم.»
حسام بادران از مقامات ارشد حماس نیز گفت: «مهمترین نکته بیانیه پکن تشکیل دولت وحدت ملی برای مدیریت امور فلسطینیان است.»
او ضمن قدردانی از نقش چین برای دستیابی به این توافق میان گروه‌های فلسطینی افزود: «این توافق یک سد بزرگ در برابر همه مداخلات منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد می‌کند که به دنبال تحمیل واقعیت‌هایی علیه منافع مردم ما در مدیریت امور فلسطینی پس از جنگ است.»
در یافتن راه‌حلی برای پایان دادن به این جنگ و آزادی تمامی گروگان‌ها تا کنون بی‌نتیجه مانده است. راه‌حل‌های پیشنهادی تا کنون مورد رضایت اسرائیل و گروه تروریستی حماس قرار نگرفته است.
همچنین موضوع نحوه اداره غزه پس از پایان جنگ نیز از جمله موارد مهمی به شمار می‌رود که دستیابی به راه‌حلی برای آتش‌بس میان اسرائیل و حماس را به تأخیر انداخته است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز تا کنون بارها تاکید کرده که جنگ را “تا نابودی کامل شبه‌نظامیان حماس” ادامه خواهد داد. او افزوده که اطمینان خواهد یافت که پس از پایان جنگ، نیروهای حماس و فتح کنترل این منطقه را در دست نخواهند گرفت.
چین در پی گسترش نفوذ خود در خاورمیانه
چین از لحاظ تاریخی با فلسطینیان اعلام همبستگی کرده و از راه حل دو کشوری برای مناقشه اسرائیل و فلسطینیان حمایت می‌کند. این کشور اردیبهشت‌ماه گذشته اعلام کرده بود که گروه‌های فلسطینی رقیب، حماس و فتح، در پکن برای “مذاکرات عمیق و صریح درباره آشتی درون‌فلسطینی” ملاقات کردند. این کشور همان زمان تاکید کرده بود دو گروه فلسطینی فتح و حماس “توافق کرده‌اند که روند گفت‌وگو را با هدف دستیابی به وحدت فلسطینیان ادامه دهند”.
چین در سال‌های اخیر روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود با کشورهای منطقه خاورمیانه را به میزان چشم‌گیری افزایش داده است. از جمله در اسفندماه سال ۱۴۰۱ نیز ایران و عربستان، از توافق خود با میانجی‌گری چین درباره ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان تهران و ریاض خبر دادند. این همه در حالی است که این منطقه اغلب تحت نفوذ ایالات متحده آمریکا بوده است.
بسیاری از کارشناسان و ناظران بین‌المللی، نقش‌آفرینی پررنگ‌تر چین در کاهش تنش‌ها در خاورمیانه‌ها را بخشی از رقابت میان پکن و واشنگتن می‌دانند.
