خطر اعدام محمد بروغنی (۱۹ ساله) و محمد علی قبادلو (۲۲ ساله) از معترضان بازداشت شده جدی است. تجمعی در اعتراض به حکم اعدام این دو متهم مقابل زندان رجایی شهر شکل گرفت. مأموران حکومتی برای پراکنده کردن مردم تیر هوایی شلیک کردند.
زمانه: فعالان حقوق بشر در داخل ایران شامگاه یکشنبه ۱۸ دی / ۸ ژانویه در شبکه‌های اجتماعی خبر دادند که دو نفر از بازداشت‌شدگان اعتراضات پس از قتل دولتی ژینا (مهسا) امینی ممکن است به‌زودی اعدام شوند.
محمد بروغنی (۱۹ ساله) و محمد قبادلو (۲۲ ساله) از متهمان اعتراضات هستند که در دادگاه بدون دسترسی به وکیل‌های انتخابی‌شان، به اعدام محکوم شدند. دیوان عالی کشور حکم اعدام هر دو زندانی سیاسی را تأیید کرده است.
فعالان داخلی خبر دادند که این دو نفر در زندان رجایی‌شهر، شامگاه یکشنبه به انفرادی منتقل شدند. با توجه به تأیید احکام آنها از سوی دیوان عالی، انتقال به انفرادی می‌تواند به معنی این باشد که آنها در آستانه اجرای حکم اعدام قرار دارند.
با هشدار فعالان داخلی، خانواده محمد قبادلو به مقابل زندان رجایی شهر رفتند. همراه با آنها، معترضان در مقابل زندان جمع شدند و از جمله شعار دادند: «این آخرین پیامه، اعدام کنی قیامه.»
بنا به پیامی که از مقابل زندان رجایی‌شهر به زمانه رسید، نیروهای سرکوبگر و نیروهای امنیتی موتورسوار را به سمت زندان گسیل کردند. همچنین راه‌های منتهی به زندان را مسدود کردند و در اطراف زندان تیرهوایی زدند.
در شبکه‌های اجتماعی هم کاربران در واکنش به این خبر، در مورد دو زندانی اطلاع‌رسانی کردند و علیه اعدام آنها نوشتند.
ویدیوهای متعددی در شبکه‌ها از حضور معترضان مقابل زندان رجایی‌شهر منتشر شد که اطراف مادر و پدر قبادلو، معصومه احمدی را گرفته بودند و شعار می‌دادند. مادر قبادلو پیش‌ازاین هم بارها گفته بود پسرش به بیماری اختلال دو قبطی دچار است و این مسأله باید در بررسی پرونده لحاظ شود. مادر محمد قبادلو مقابل زندان رجایی‌شهر فریاد زد: «پسر من مریضه».
محمد قبادلو، ۲۲ ساله و کارگر آرایشگر است. او پیش از بازداشت ساکن شهر پرند بود. او را متهم کردند که در جریان اعتراضات در شامگاه ۳۰ شهریور با خودروی سواری به مأموران موتوری حکومتی می‌زند. دستگاه قضایی جمهوری اسلامی می‌گوید یک مأمور به نام استوار فرید کرم‌پور حسنوند در این حادثه به دلیل «ضربه به سر» کشته شده است. اتهام رسمی قبادلو «افساد فی‌الارض» است که بر اساس آن قاضی ابوالقاسم صلواتی برای او در تاریخ ۲۵ آبان حکم اعدام صادر کرد و حکم در دیوان عالی تأیید شد.
مادر محمد قبادلو شامگاه یکشنبه ۱۸ دی مقابل زندان این احتمال را مطرح کرد که فرید کرم‌پور که در شب ۳۰ شهریور پیش از حادثه اصابت خودرو در سرکوب درگیری‌ها و اعتراضات نقش داشته، در جای دیگری ضربه به سر را دریافت کرده باشد.
محمد بروغنی، ۱۹ سال دارد و پیش از بازداشت ساکن پاکدشت بود و در رابطه با اعتراضات شامگاه ۳۱ شهریور در همین منطقه بازداشت شد. او را روز هفتم آبان در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست ابوالقاسم صلواتی بدون دسترسی به وکیل انتخابی به «محاربه» متهم کرده سپس به اعدام محکوم کردند. صلواتی او را متهم کرد که در اعتراضات مقابل فرمانداری پاکدشت نقش هدایت اعتراضات را داشته و چاقو/قمه به همراه داشته است. در شب اعتراضات ۳۱ شهریور مقابل فرمانداری پاکدشت هیچ مأمور حکومتی‌ای کشته نشده است.
پرونده‌سازی علیه قبادلو
امیر رئیسیان وکیل انتخابی قبادلو می‌گوید پرونده موکلش نواقص تحقیقاتی و ایرادهای فنی دارد و موضوع سلامت روان قبادلو و اینکه مبتلا به اختلال دوقطبی است باید در نظر گرفته شود. مادر محمد قبادلو و امیر رئیسیان، اسناد بیماری اختلال دوقطبی قبادلو را منتشر کردند. او هفت سال سابقه درمان بیماری اختلال دوقطبی دارد.
محمد قبادلو در دادگاه اولیه در تاریخ ۴ آبان مقابل صلواتی گفت که در زمان حادثه «دو ماه بود که داروهایم را نخورده بودم و سه شب هم نخوابیده بودم». او همچنین گفت «در آن لحظه من نبودم که پشت فرمان قرار گرفته بودم.»
محمدعلی قبادلو، پدر محمد قبادلو پیش‌تر در یک پیام ویدئویی گفته بود که جانباز شیمیایی و جانباز اعصاب روان است که هفت سال برای کشور جنگیده است. او گفت شرایط او در وضعیت سلامت روان فرزندش و بیماری اختلال دوقطبی او تأثیر منفی گذاشته است.
صدای محمدعلی قبادلو پدر محمد قبادلو را مقابل زندان رجایی شهر بشنوید که گریه می‌کند و معترضان به همراه او گریه می‌کنند:
وکیل انتخابی محمد قبادلو، امیر رئیسیان، بارها نوشت که پرونده ایرادهای فنی زیادی دارد. از جمله اینکه کارشناس روان‌پزشک به نام حمید یوسفی (از پزشک قانونی) که در پرونده اول موضوع بیماری روحی و روانی قبادلو را در نظر نگرفت به همراه ۴۹ پزشک و روانشناس مجدد نامه داد که پرونده باید بررسی بیشتر شود. این به این مفهوم است که حمید یوسفی از شهادت فنی اولیه خود «عدول» کرده است. امیر رئیسیان پیش‌تر در توئیتر در واکنش به نامه ۵۰ روان‌پزشک و روانشناس که گفته‌اند پرونده قبادلو باید بررسی بیشتر شود نوشت:
«در رسیدگی دادگاه “کیفری یک” برای رفع ابهام پیرامون سلامت روانی محمد قبادلو، نمایندهی پزشکی قانونی آمد و گفت که وضعیت محمد به حدی نبوده که بحث بیماری روانی‌اش مؤثر در پرونده باشد. حالا همین پزشک به همراه ۴۹ پزشک و استاد روانشناسی تقاضای بررسی بیشتر را دارند.»
معصومه احمدی، مادر محمد قبادلو در تجمع مقابل زندان رجایی‌شهر در شامگاه یکشنبه درحالی‌که فریاد می‌زد به بیماری اختلال دوقطبی فرزندش اشاره کرد :
«۵۰ تا دکتر نامه داده‌اند به دفتر آقای اژه‌ای. اگر آقای اژه‌ای خدا می‌شناسه، پیغمبر می‌شناسه باید جواب این ۵۰ تا دکتر را می‌داد. اگر اون قاضی که در دادگاه رأی داد، اگر اون دکتر قوه قضایه که آمد در دادگاه رأی داد و گفت بچه تو از ماهیت کارش آگاهه، اونها به وجدان خودشون یک سر بزنند. بچه من مریضه. هفت سال پرونده پزشکی داره. اینها نمی‌خواهند قبول کنند.»
صدای معصومه احمدی – مادر محمد قبادلو را مقابل زندان رجایی‌شهر کرج بشنوید که از پرونده پزشکی پسرش می‌گوید:
امیر رئیسیان همچنین نوشت که خانواده قبادلو از «ستاد ملی صبر» درخواست کرده بودند کمکشان کند و میانجی باشد برای دلجویی از خانواده فرید کرم‌پور حسنوند. این ستاد باهدف «پیگیری صلح در پرونده‌های قتل» شده است. اما رئیسیان نوشت «این ستادِ ملی، این دم‌ودستگاه پرادعای توخالی، نپذیرفت و تحبیب قلوب پوشالی هم در انحصار عده‌ای باقی ماند. (حتی در حد حفظ ظاهر و حلال شدن بودجه این ستاد هم جواب ندادند).»
پرونده‌سازی علیه محمد بروغنی
محمد بروغنی را در رابطه با اعتراضات مقابل فرمانداری پاکدشت در شب ۳۱ شهریور بازداشت کردند. تاریخ دقیق بازداشت او مشخص نیست. او روز هفتم آبان در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست ابوالقاسم صلواتی بدون دسترسی به وکیل انتخابی، دادگاهی شد. محمد بروغنی بر اساس فیلم‌هایی که در بازجویی از اینستگرام و گوشی موبایلش استخراج کردند متهم شد که در اعتراضات نقش فعال داشته و چاقو/قمه کشیده است.
خبرگزاری قوه قضاییه، میزان، فیلمی را که پس از بازداشت از موبایل خود بروغنی استخراج کردند بازنشر کرد. فیلم مربوط به اعتراضات پاکدشت است و چیزی جز چندین نفر در حال اعتراض در آن مشخص نیست. میزان نوشت که بر اساس دادنامه صادر شده از سوی دادگاه انقلاب تهران، محمد بروغنی متهم است که سلاح سرد کشیده و موجب «جرح عمدی» یکی از مأموران شده است. در این پرونده هیچ مأموری کشته نشده است. دیگر اتهام‌هایی که «میزان» علیه محمد بروغنی مطرح کرد، همراهی با اعتراضات در مقابل فرمانداری شهرستان پاکدشت و تخریب اموال عمومی است.
رسانه‌های حکومتی جمهوری اسلامی ادعا کردند که او ۳۱ شهریور در حمله به ساختمان فرمانداری پاکدشت نقش «لیدر» را داشته است. بروغنی از داشتن وکیل اختیاری محروم بوده و به هم‌بندی‌های خود در زندان گفته است که از این وضعیت «خسته» شده است.
پرونده محمد بروغنی به پرونده محسن شکاری، اولین معترضی که اعدام کردند از این منظر شبیه است که در هر دو پرونده هیچ‌کس – از جمله هیچ مأمور نظامی سرکوب و یا مأمور بسیجی – کشته نشده است.
مارتین دیدن‌هوفمن، نماینده پارلمان آلمان (بوندستاگ) و عضو حزب سوسیال دموکرات این کشور کفالت سیاسی او را پذیرفته است. دیدن‌هوفمن گفته است که همه تلاش‌های خود را برای جلوگیری از اجرای حکم اعدام محمد بروغنی به کار خواهد برد.
مونیک رایان، نمایندهی پارلمان استرالیا هم کفالت سیاسی محمد بروغنی را پذیرفته است. او در پیامی ویدیویی گفت:
«من به عنوان نماینده پارلمان استرالیا از محمد بروغنی جوان ۱۹ ساله که اکنون در خطر نزدیک اعدام قرار دارد حمایت کردم. “جرم” او تنها شرکت در تظاهرات و فیلمبرداری از آن بود.»
خطر اعدام قریب الوقوع محمد قبادلو و محمد بروغنی در حالی مطرح شده که ۱۷ دی، جمهوری اسلامی دو جوان معترض، محمد مهدی کرمی و محمد حسینی، را اعدام کرد. محمد مهدی کرمی و محمد حسینی پس از اعتراضات در شهر کرج در مراسم چهلم حدیث نجفی بازداشت شدند. این دو به همراه ۱۴ نفر دیگر متهم شدند که یک بسیجی به نام روح‌الله عجمیان را در جریان این اعتراضات کشته‌اند. بر اساس این پرونده‌سازی، دادستانی استان البرز آنها را متهم به «محاربه» و «افساد فی‌الارض» کرد.
