سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد تقریبا تمام ساکنان کره زمین در کلان‌شهرها، شهرهای کوچک و مناطق روستایی در سراسر جهان هوای بی‌کیفیت تنفس می‌کنند. نهاد بهداشتی وابسته به سازمان ملل متحد خواستار تلاش بیشتر برای کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی، عامل اصلی آلایندگی هوا و در نتیجه بیماری‌های مرگ‌بار تنفسی و قلبی و عروقی شد.
این گزارش شش ماه پس از انتشار راهنمای کیفیت هوای سازمان جهانی بهداشت و در روز دوشنبه ۴ آوریل و به‌عنوان نسخه به‌روزرسانی گزارش پیشین منتشر شد. براساس استانداردهای جدید این نهاد ساکنان ۶ هزار منطقه شهری و روستایی یعنی حدود ۹۹ درصد جمعیت جهان امکان استفاده از هوای پاک را ندارند.
گزارش تاکید می‌کند که در بسیاری از مناطق جهان، هوا به ذرات معلقی آلوده است که مستقیما و از راه مجاری تنفسی وارد زبان، رگ‌ها و سرخ‌رگ‌ها شده و بیماری ایجاد می‌کند. سازمان جهانی بهداشت هشدار می‌دهد که کیفیت هوا در کشورهای شرق مدیترانه، جنوب شرقی آسیا و پس از آن قاره آفریقا، ناسالم‌تر از دیگر نقاط جهان است.
ماریا نیرا، مدیر بخش «محیط زیست، تغییرات اقلیمی و سلامت» سازمان جهانی بهداشت در زمان انتشار این گزارش گفت: «پس از جان به در بردن از یک بیماری همه‌گیر جهانی، مرگ سالانه ۷ میلیون نفر و بیماری تعداد بی‌شمار دیگری به‌علت آلودگی هوا پذیرفتنی نیست. همچنان سرمایه‌گذاری‌های آلوده‌کننده محیط زیست بیشتر از موارد مفید برای هوای پاک و سالم است.»
داده‌های سازمان جهانی بهداشت برای سنجش میزان آلودگی هوا به صورت سنتی دو گروه از ذرات معلق با نام‌های علمی PM2.5 وPM10 را در بر می‌گرفت. در گزارش اخیر این نهاد برای نخستین مرتبه، ذرات دی‌اکسید نیتروژن هم در جایگاه آلاینده‌ها طبقه‌بندی شده است. مبنای این گزارش، داده‌های جهانی در سال ۲۰۱۸ است.
دی‌اکسید نیتروژن عموما از استفاده انسان از سوخت‌های فسیلی و به‌ویژه در نتیجه حرکت خودروها در مناطق شهری تولید می‌شود. این ذرات می‌تواند باعث بروز بیماری‌های تنفسی نظیر آسم شود. افرادی که در معرض این آلاینده قرار دارند نشانه‌هایی از قبیل سرفه، سوت کشیدن گوش و مشکلات تنفسی پیدا می‌کنند. مبتلایان به این مشکلات جسمی بیش از پیش در بیمارستان‌ها پذیر شده و تخت‌های بیشتری در بخش مراقبت‌های ویژه اشغال می‌کنند. سازمان جهانی بهداشت می‌گوید مناطق شرق دریای مدیترانه بزرگترین کانون انباشت دی‌اکسید نیتروژن کره زمین است.
داده‌های این گزارش بین‌المللی حاکی از آن است که منشاء ذرات معلق که کیفیت هوا را برای تنفس کاهش می‌دهد، هم می‌تواند ناشی از فعالیت‌های انسانی و هم سرچشمه طبیعی داشته باشد: حمل و نقل، نیروگاه‌های سوختی، کشاورزی، سوزاندن پسماندها و فعالیت‌های صنعتی دیگر از یک سو و شن‌های صحرایی از سوی دیگر، عاملان اصلی وجود ذرات معلق در هوا به شمار می‌روند. هند و چین به ترتیب بیشترین میزان آلاینده‌های PM10 و PM2.5 در جهان را دارند.
براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ذرات PM2.5 قادر به نفوذ در عمق زبان و در نتیجه ورود به دستگاه گردش خون هستند. این گونه آلاینده‌ها بیماری‌های قلبی و عروقی، مغزی و عروقی و تنفسی را موجب می‌شوند. سازمان جهانی بهداشت خواستار اقدام فوری برای کاهش تولید این آلاینده‌ها به منظور جلوگیری از مرگ و بیماری سالانه هزاران نفر در جهان شد.
آنومیتا رویچودوری، کارشناس آلودگی هوا از مرکز دانش و محیط زیست در دهلی نو می‌گوید: «یافته‌ها بر اهمیت فزاینده تغییرات مورد نیاز برای مبارزه با آلاینده‌های هوا تاکید می‌کند. هند و سراسر جهان باید برای دگرگونی به منظور کاهش آلودگی هوا از جمله استفاده از خودروهای برقی، دوری شدن از سوخت‌های فسیلی، روی آوردن گسترده به منابع انرژی تجدید پذیر و جدا کردن زباله‌ها، آماده شوند.»
شورای انرژی، محیط زیست و آب، یکی از اتاق‌های فکر مستقر در دهلی نو با بررسی داده‌های این کشور اعلام کرده بود که بیش از ۹ درصد ذرات معلق گروه PM2.5 از فعالیت‌های خانگی و صنعتی ناشی می‌شود.
تانوشری گانگولی، مدیر این پژوهش می‌گوید برای کاهش آلودگی هوا باید تولید ذرات آلاینده صنعتی، خودروها، سوزاندن [چوب] برای گرمایش خانگی را کاهش داد: «ما محتاجیم تا انرژی‌های پاک را در اولویت خانه‌ها و اقدامات لازم برای آلودگی‌زدایی از صنایع را در دستور کار قرار دهیم.»
منبع : اعلاميه ٤ آوريل سازمان جهانی بهداشت، AFP برگرفته از اورونيوز
