عتیق رحیمی، نویسنده و فیلمساز متولد افغانستان که سالهاست در فرانسه زندگی میکند، داستان عشق «شیرین» را روی صحنه اپرای شهر لیون برد. سالن بزرگ اپرای لیون فرانسه از دوم تا دوازدهم ماه مه سال جاری میزبان «شیرین» خواهد بود.
عتیق رحیمی، نویسنده و سینماگرِ افغانستانی-فرانسوی که نامش با رمان «سنگ صبور» گره خورده است، داستان عشق «شیرین» را با روایتی تازه به زبان فرانسه روی صحنه اپرای شهر لیون برد.
این اپرا که با اقتباس از «خسرو و شیرین»، اثر منظوم نظامی گنجوی، شاعر پارسیگوی سده دوازدهم میلادی به رشته تحیریر درآمده، از ۲ تا ۱۲ ماه مه سال جاری در سالن اپرای شهر لیون بر روی صحنه است.
عتیق رحیمی روی متن اپرای «شیرین» که قرار بود در سال ۲۰۲۰ روی صحنه برود، به مدت پنج کار کرده است. اجرای این اپرا نیز که به خاطر همهگیری ویروس کرونا به تعویق افتاده بود، روز دوشنبه دوم مه آغاز شد.
هرچند افسانه منظوم «خسرو و شیرین» داستان عشق شیرین، ملکه ارمنستان با خسرو پرویز، پادشاه بزرگ شاهنشاهی ساسانی را روایت میکند اما، عتیق رحیمی بیشتر آزادمنشی شیرین را در این اپرا برجسته ساخته است.
وی شخصیت شیرین را در ویدیویی که روی وبسایت اپرای شهر لیون منتشر شد چنین توصیف میکند: «شیرین تنها افسانه نیست، او واقعا وجود داشته است…شیرین یک زن، یک شخصیت مدرن و امروزی است.»
حسین دانش، منتقد هنری نیز سه عنصر را در توضیح اپرای «شیرین» مهم میداند. نخست این که زبان مدرن این اپرا داستان منظوم ادبیات کلاسیک فارسی را وارد اپرای فرانسه ساخته است. زیبایی، تنانگی و رهایی زن دومین عنصریست که از دیدگاه حسین دانش در این اپرا به خوبی گنجانده شده است. به نظر این منتقد هنری، رابطه میان قدرت و تراژدی را نیز میتوان به عنون سومین عنصر مهم در اپرای «شیرین» عنوان کرد.
کریستاین مرلین (Christian Merlin)، منتقد فرانسوی در روزنامه فیگارو اپرای «شیرین» را تضادی میان عشق و قدرت، تعالی و نفسانیات خوانده و نوشته است که این اپرا پرتره یک بانوی آزاده را روی صحنه میبرد.
تیری اسکاش (Thierry Escaich)، آهنگساز نامدار فرانسوی که در عرصه اپرا فعالیت دارد، ساخت موسیقی اپرای «شیرین» را برعهده دارد. وی برای اجرای این اپرا از برخی از آلات موسیقی خراسانی نیز در ارکستر خود استفاده کرده است.
جین ژرار (Jeanne Gérard)، در نقش شیرین، جولیان بهر (Julien Behr)، در نقش خسرو، ژان-سباسیان بو (Jean-Sébastien Bou) در نقش شاپور نقاش، فلورن کارر (Florent Karrer) درنقش فرهاد، لوران الوارو (Laurent Alvaro) درنقشهایی چون باربد استاد موسیقی عصرساسانی، نکیسا ترانهسرا و نوازنده، و همچنین در نقش شمیرا و شیرویه در اپرای «شیرین» هنرنمایی میکنند.