گفتارهای برکلی: بدیل اقتصادی نظام جمهوری اسلامی

سخنرانی مهرداد وهابی (استاد اقتصاد و مدیر مرکز تحقیقاتی شمال پاریس، دانشگاه سوربن شمالی)

١١ / ٦ / ٢٠٢٣

گفتارهای برکلی
موضوع: بدیل اقتصادی نظام جمهوری اسلامی

مهرداد وهابی در کتاب اخیر خود تحت عنوان:

هماهنگی ویرانگر، انفال، سرمایه داری سیاسی اسلامی : خوانشی جدید از ایران معاصر

Vahabi, Mehrdad, 2023, Destructive Coordination, and Islamic Political Capitalism: A New Reading of Contemporary Iran, Palgrave Macmillan.

اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران را از بدو تاسیس تا کنون به مثابه سرمایه‌داری سیاسی اسلامی خصلتبندی میکند که هم از نظامهای امرانه دولتی نوع اتحاد شوروی متمایز است و هم از نظام‌های نیولیبرالی متکی به سرمایه داری بازار. در دیدگاه وی نقش انفال و اقتصاد اسلامی در تکوین یک اقتصاد مبتنی‌ بر رانت به مدد مکانیزمهای سیاسی و غیربازاری بالاخص نهادهای ولایی بویژه بنیاد مستضعفان، ستاد هیاتهای اجرایی فرمان امام‌، قرارگاه خاتم الانبیاء، تولیت آستان قدس رضوی کلیدی است.

متناسب با این ارزیابی وی بر این باور است که غارت اموال عمومی توسط دستگاه ولایی سدی دربرابر تولید و توسعه اقتصادیست. برای‌ برون رفت از این وضعیت، وی برنامه انتقالی پیشنهاد میکند که سه عرصه را در بر میگیرد:

ا) تغییر حقوق مالکیت، الغای انفال و تجدید ساختار مالیه عمومی

۲) تغییر مکانیسمهای هماهنکی بالاخص پایان بخشیدن به نظام نهادهای موازی

۳) تغییر الگوی توسعه پاتریمونیال با تاکید بر افزایش مصرف توده ای

لینک سخنرانی: