چندین شهر فرانسه پنجشنبه شب به رغم وضع مقررات منع رفت و آمد و آماده‌باش ویژه نیروهای امنیتی، صحنه ناآرامی و درگیری‌های شدید میان معترضان به کشته شدن یک نوجوان ۱۷ ساله در این کشور و ماموران پلیس بود.
يورونيوز : ناآرامی‌ها در فرانسه برغم منع رفت و آمد؛ پلیس متهم به قتل نوجوان عذرخواهی کرد؛ صدها نفر بازداشت شدند
این خشونت‌ها که رسانه‌های داخلی فرانسه از آن به عنوان «شورش» یاد می‌کنند در حالی سومین شب خود را پشت سرگذاشت که تنها در حومه پاریس، نزدیک به۲۵۰ معترض توسط نیروهای امنیتی دستگیر و بازداشت شدند.
برخی گزارش‌ها حاکی از غارت مغازه‌ها و مراکز تجاری در ناحیه مرکزی شهر پاریس در بحبوحه اعتراضات شبانه است.
«دستگیری‌های بی‌سابقه»
شهردار یکی از این نواحی با انتشار توییتی که در آن تصویر غارت فروشگاه‌های عرضه برند‌های مهم تجاری نیز پیوست شده بود معترضان را به آرامش و دست کشیدن از خشونت فراخواند.
یک منبع آگاه در وزارت کشور فرانسه شمار دستگیری‌ها در جریان شورش شهری سه شب اخیر را با توجه شرایط ویژه‌ای که در آن دستگیری و بازداشت افراد بسیار دشوار‌تر از معمول به نظر می‌رسد «بی‌سابقه» خواند.
«ژرالد دارمنن»، وزیر کشور فرانسه می‌گوید بدنبال غارت و آسیب به اموال عمومی، ۶۶۷ نفر از روز پنجشنبه تا جمعه شب در سراسر فرانسه دستگیر شده‌اند.
وی در این پیام همچنین از نیروهای پلیس، ژاندارمری و آتش‌نشانی که در کنترل و مهار ناآرامی‌ها نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند تشکر و حمایت کرده است.
عذرخواهی مامور پلیس
مامور پلیسی که با تیراندازی سبب جان باختن ناهل ۱۷ ساله در نانتر، از شهرستان‌های ناحیه ایل-دو-فرانس واقع در حومه پاریس شده بود از خانواده قربانی عذرخواهی کرد.
به گفته وکیل این مامور پلیس که هم‌اکنون در بازداشت به سر می‌برد، وی پس از مشاهده ویدیویی از صحنه تیراندازی که برای نخستین بار طی زمان بازداشت صورت گرفت، با حالتی شوک زده «اولین و آخرین کلامی که به زبان آورد چیزی جز عذرخواهی از خانواده قربانی نبود.»
لوران فرانک لیه‌نار، وکیل مامور پلیس متهم به قتل عمد ناهل، نوجوان ۱۷ ساله می‌گوید که موکلش به کلی از درون ویران شده و قصد کشتن قربانی را نداشته است.
مادر ناهل فقط یک نفر را در این ماجرا مقصر می‌داند
مونیا ام، مادر ناهل در مصاحبه‌ای که عصر پنجشنبه از شبکه ۵ تلویزیون فرانسه پخش شد، گفت: «من پلیس را مقصر نمی‌دانم، بلکه فقط یک نفر از نظر من در این ماجرا مقصر است و آن همان فردی است که تیراندازی کرد و جان پسرم را گرفت.»
مادر ناهل که پیش‌تر برای برپایی راهپمایی اعتراض‌آمیز بدون خشونت در روز پنجشنبه فراخوان داده بود تصریح کرد که پلیس با اقدامی که صورت گرفته موافق نیست و در این میان با او همدردی کرده است.
وی بار دیگر مامور پلیسی که عامل تیراندازی و جان باختن ناهل شناخته شده را مورد سرزنش قرار داد و گفت او راه دیگری جز تیراندازی هم داشت و مجور نبود پسرش را بکشد.
مادر ناهل در ادامه مدعی شد که مامور متخلف پلیس وقتی با یک پسر بچه عرب‌تبار مواجه شده تصمیم به از میان برداشتن وی گرفته است.
وی خواستار محاکمه مامور و به اجرا درآمدن عدالت در این پرونده شد و تاکید کرد که امیدوار است عامل قتل فرزندش شش ماه بعد از زندان مرخص نشود.
خشونت‌ها علیه پلیس و نمادهای دولتی گسترش می‌یابد
رسانه‌های فرانسوی با استناد به آنچه توسط سرویس‌های اطلاعاتی در اختیار پلیس این کشور قرار گرفته از احتمال گسترش اعتراض‌ها و خشونت‌ها طی شب‌های آینده خبر داده‌اند.
بر اساس این هشدار که رسانه‌ها از آن پرده برداشته‌اند، خشم معترضان به خشونت‌های پلیس در فرانسه به رغم گذشت سه روز از ماجرای قتل ناهل همچنان شعله‌ور است و ناآرامی‌های شهری در «شب‌های آینده» با «اقداماتی علیه پلیس و نمادهای دولتی یا قدرت عمومی» گسترش خواهد یافت.
***
گزارش دويچه‌وله از ناآرامی‌های های شب دوم
پس از دومین شب متوالی اعتراضات خشونت‌آمیز در فرانسه، دولت این کشور تدابیر امنیتی را تشدید و ۴۰ هزار پلیس را مأمور کنترل اوضاع و مهار درگیری‌ها کرده است. درگیری‌ها بعد از کشته شدن یک جوان ۱۷ ساله توسط پلیس آغاز شد.
ژرال دارمنن، وزیر کشور فرانسه روز پنجشنبه ۲۹ ژوئن (هشتم تیر) پس از نشست اضطراری کابینه در پاریس اعلام کرد که۴۰ هزار مأمور پلیس را به دلیل تظاهراتی که قرار است امروز برگزار شود در خیابان‌ها مستقر خواهد کرد.
این رقم بیش از چهار برابر شمار مأموران پلیس در روز چهارشنبه است. گفته می‌شود که تنها ۵۰۰۰ مأمور پلیس در پاریس و حومه آن حضور دارند. وزیر کشور گفته است: «دولت باید قاطعانه واکنش نشان دهد.» به گفته وی، روز چهارشنبه ۹۰۰۰ نیروی پلیس در سراسر کشور مستقر شدند.
ناآرامی‌ها در فرانسه از شامگاه چهارشنبه ۲۸ ژوئن (۷ تیرماه) پس از شلیک مرگبار یک مأمور پلیس به یک نوجوان ۱۷ ساله به نام ناهل ام. در نانتر، واقع در حومه پاریس و کشته شدن او آغاز شد. درگیری‌ها چند شهر حومه پایتخت را فراگرفت و تا کنون ۱۵۰ نفر دستگیر و بسیاری از ساختمان‌های دولتی به آتش کشیده شده‌اند.
این نوجوان روز سه‌شنبه در منطقه نانتر پشت فرمان خودروی خود به ضرب گلوله کشته شد. دادستانی به ظن قتل عمد تحقیقاتی را از پلیسی که مسئول کشته شدن این جوان است، آغاز کرد. به گفته دادستان: «شرایط استفاده از سلاح موجه نبوده است.» این پلیس ۳۸ ساله در بازداشت به‌سر می‌برد.
گفته می‌شود که پلیس به این جوان دستور توقف داد، اما او توقف نکرد و پلیس نیز شلیک کرد.
در این میان جزئیات بیشتری از مرگ ناهل مشخص شده است: گشت موتورسیکلت پلیس این جوان را متوقف می‌کند. ویدئویی نشان می‌دهد که چگونه مأمور پلیس اسلحه خود را به سمت درب راننده نشانه می‌گیرد. به نظر می‌رسد وضعیت تحت کنترل است و هیچ نشانه‌ای از حرکت غیرمترقبه مشاهده نمی‌شود. هنگامی که این جوان به طور ناگهانی حرکت می‌کند، پلیس از فاصله نزدیک به سمت جوان شلیک می‌کند. تیر به قفسه سینه او می‌خورد. خودرو چند متر جلوتر رفته و به سدی برخورد می‌کند.
راهپیمایی خاکسپاری
پس از مرگ این جوان، صدها نفر در راهپیمایی تشییع جنازه او شرکت کردند و خواستار اجرای عدالت شدند. در یک راهپیمایی در نانتر، بسیاری از شرکت‌کنندگان تی‌شرت‌های سفیدی پوشیدند که روی آن نوشته شده بود “عدالت برای ناهل” و تابلوهایی که روی آن نوشته شده بود “پلیس می‌کشد”. این راهپیمایی به ابتکار خانواده ناهل و فراخوان مادرش سازماندهی شد. شهردار شهر از مردم خواسته بود آرامش را حفظ کنند و راهپیمایی ابتدا با آرامش انجام شد.
اما شامگاه چهارشنبه درگیری‌ها آغاز شد و سپس شدت گرفت و به شهرهای دیگر فرانسه نیز سرایت کرد. وزیر کشور در توییتر خود از “شب خشونت غیرقابل تحمل علیه نمادهای جمهوری” صحبت کرد. به گفته او مدارس، تالارهای شهر و ایستگاه‌های پلیس به آتش کشیده شده یا مورد حمله قرار گرفته‌اند.
تنها در نانتر ۲۰۰۰ هزار افسر پلیس برای مهار شورش‌های خشونت‌آمیز مانند عصر گذشته بسیج شده‌اند. تظاهرکنندگان در نانتر به سمت ماموران پلیس ترقه پرتاب کرده و خودروها را به آتش کشیده‌اند.
دست کم ۳۵ نفر در این منطقه دستگیر شدند و یک مدرسه ابتدایی در آتش سوخت. زندان فرسن در نزدیکی پایتخت نیز با مواد آتش‌زا مورد حمله قرار گرفت. آتش‌نشانی پاریس از مردم خواست تا با توجه به این وضعیت، فقط در موارد اضطراری با پلیس تماس بگیرند. در پاریس سطل‌های زباله، خودروها، چند دستگاه اتوبوس و کامیون، ماشین‌آلات ساختمانی و حتی یک تراموا به آتش کشیده شد.
گسترش اعتراضات به شهرهای دیگر
هم‌زمان مردم در لیل، نانت، تولوز و لیون به نشانه اعتراض تجمع کردند. در نیس، در جنوب فرانسه، دو ایستگاه پلیس و خودروهای گشت با مواد انفجاری مورد حمله قرار گرفت و به آتش کشیده شد. معترضان در نزدیکی لیل در شمال فرانسه، دفتر شهردار را ویران کردند و یک ایستگاه پلیس در نزدیکی “روبه” مورد حمله قرار گرفت.
در تولوز در جنوب غربی فرانسه نیز درگیری‌هایی بین تظاهرکنندگان و مأموران پلیس رخ داد که در آن چندین خودرو به آتش کشیده شد. مقامات لیون و دیژون نیز صحنه‌های مشابهی را گزارش کردند.
اعتراضات خشونت‌آمیز اخیر نشان‌دهنده یک بحران سیاسی داخلی جدید در فرانسه است. امانوئل ماکرون، رئيس‌جمهور فرانسه به تازگی شش ماه تظاهرات خشونت‌آمیز بر سراصلاحات بحث‌برانگیز بازنشستگی را پشت سر گذاشته است.
تکرار شورش‌های سال ۲۰۰۵
صحنه‌های این چند روز یادآور خاطرات سال ۲۰۰۵ در فرانسه است، زمانی که پس از مرگ تصادفی دو جوان در حال فرار از دست پلیس، ناآرامی‌هایی جدی آغاز شد. یک مشاور دولتی که نخواست نامش فاش شود، به خبرگزاری فرانسه گفت: «تمام شرایط برای یک انفجار جدید احتمالی مهیاست.»
سیاستمداران جناح راست خواستار اعلام وضعیت اضطراری مانند سال ۲۰۰۵ شده‌اند. به عنوان مثال، این که به مقامات محلی اجازه داده شود، مکان‌های احتمالی شورش را ممنوعه اعلام کنند. تا کنون دولت این خواست را رد کرده است.
خشونت بیش از حد پلیس، به ویژه در حومه‌های فقیرنشین اطراف شهرهای بزرگ که محل سکونت ساکنانی با ریشه‌های قومی مختلف است، بارها در فرانسه محکوم شده است.
سال گذشته و در جریان کنترل خودروها توسط پلیس ۱۳ نفر جان خود را از دست دادند که بی‌سابقه بود. گروه‌های حقوق بشر پلیس و دیگر سازمان‌های مجری قانون را به نژادپرستی سیستماتیک متهم می‌کنند.
